Leren loslaten en accepteren: makkelijker dan je denkt

Worstel je met de last van het verleden? Velen van ons dragen oude herinneringen mee die onze huidige vreugde overschaduwen. Dit artikel helpt je om deze last beter te accepteren en los te laten waardoor het lijden er van minder wordt. We verkennen effectieve manieren om te leren loslaten en te accepteren, zodat jouw verleden je heden niet langer beheerst. Dit is een stuk eenvoudiger dan je denkt. Na het lezen van dit artikel, zal je al direct verlichting ervaren. Geloof je het niet? Lees dan verder.

Waarom het verleden ons blijft achtervolgen

De mens heeft een denkende geest die ons zeer veel gebracht heeft, maar ons ook flink kan laten lijden. In je verleden zijn er allerlei dingen gebeurt die je verdrietig maken. Het kan ook zijn dat je je schuldig en verantwoordelijk voelt voor die dingen. Of je nou lijdt onder een gebeurtenis in het verleden waar je je zelf verantwoordelijk voor voelt of waar je iemand anders verantwoordelijk voor houdt; het is allebei lijden. Je denkende geest ziet dit als een probleem want het ervaart negatieve emoties. Hier wil je van af, waardoor je nog meer over de gebeurtenis gaat nadenken. Wat had je anders kunnen doen? Hoe had je dit kunnen voorkomen en vooral, hoe kun je dit in de toekomst voorkomen?

Toeval bestaat niet

Door de huidige maatschappij zijn we steeds rationeler gaan denken. Met rationeel denken is op zich niets mis, maar de denkende geest kan zichzelf er aardig in verliezen. Vooral wanneer iets emotioneel pijn doet, is het lastig om los te laten en te accepteren.

In je jeugd ontwikkel je onvermijdelijk een eigen identiteit die gebaseerd is op een ego. Volgens de theorie van Daniel Kahneman in zijn boek ‘Thinking, Fast and Slow’, handelen we het grootste deel van de dag vanuit een automatisch, onbewust denkproces, wat gelijkgesteld kan worden aan handelen vanuit ons ego. Slechts een klein deel van onze tijd gebruiken we bewust, rationeel denken

Vaak doen we dingen op de automatische piloot en reageren we instinctief op situaties, maar er zijn momenten waarop ons rationeel denken en bewustzijn samenwerken om ons te helpen geïnformeerde keuzes te maken. Onze denkende geest denkt echter dat we achter het stuur van ons eigen leven zitten. Daarom zijn wij ook volledig verantwoordelijk voor alles wat ons overkomt. Maar is dat ook zo?

Een mooie boom

Laten we eens dieper op die vraag in gaan, door naar iets eenvoudigs te kijken in de natuur. Kijk eens uit het raam en kijk wat je ziet. Je ziet wellicht een of meerdere bomen staan. Staan die bomen daar toevallig?

Je antwoord is nu of ja, of nee. Als het nee is, zie je misschien een boom die geplant is door de gemeente. Misschien staat de boom wel in je eigen tuin en heb jij die er zelf neergezet. Je vindt het dus geen toeval dat die boom daar staat.

Als je ja hebt geantwoord, zie je wellicht een boom in de vrije natuur staan. De boom is niet door mensen geplant en dus staat deze boom daar toevallig.

Helaas, de boom staat er per definitie niet toevallig. De boom staat daar, omdat de omstandigheden er waren waardoor de boom er kon ontstaan. Of dat nou door jou persoonlijk gedaan is of door een zaadje dat door een vogel meegenomen is; in beide gevallen was het niet toevallig.

De boom heeft alle vereisten gekregen waardoor het kon ontkiemen en groeien. Maar op geen van deze omstandigheden had de boom zelf invloed.

Zo is het ook met je leven. Alles gaat zoals het gaat in jouw leven, door externe omstandigheden. Door een complex samenspel van deze omstandigheden zijn we geworden wie we nu zijn en zullen we worden wie we worden.

De ontwikkeling van je ego is hier een goed voorbeeld van. Op al deze factoren van buitenaf hebben totaal geen invloed. We zijn dus een stuk minder autonoom en zelfstandig dan we denken en dus ook een stuk minder verantwoordelijk voor alles dan dat we denken.

Je denkende geest zal nu meteen in opstand komen. Het denkt dat het volledige controle heeft over alles wat je doet en dat er niemand anders verantwoordelijk is voor wat jij doet behalve jij zelf. Maar wat nou als ik je zeg dat zélfs het lezen van dit artikel niet jouw echte vrije keuze was?

Wat een onzin, ik kies er toch zeker zelf voor om dit te lezen?

Nee, toch niet. Ga zelf maar na. Hoe kom je op dit artikel terecht? Misschien heeft iemand het je doorgestuurd. Dat is dan nog de meest duidelijke manier dat je er niet zelf voor gekozen hebt. Maar het kan ook zijn dat je hier terecht gekomen bent via een zoekmachine omdat je meer wou weten over een bepaald onderwerp, zoals het loslaten en accepteren van dingen in het verleden.

Maar waarom wou je dan meer weten over dat onderwerp? In hoe verre had jij er zelf invloed op, dat dat onderwerp op jouw pad is gekomen? Je denkende geest kan hier aardig in de knoop raken, dus betrek het eerst eens op eenvoudige zaken.

Denk eens terug aan een recente beslissing die je hebt genomen, iets eenvoudigs als wat je vanochtend voor ontbijt koos. Misschien denk je dat het puur jouw keuze was, maar laten we dieper graven. Waarom koos je juist dat? Was het omdat je het gewend bent, omdat iemand het je aanraadde, of omdat je een reclame zag die je aansprak? Heb je gehoord dat het gezond is of heb je die voorkeur misschien ontwikkeld doordat je het ook altijd als kind kreeg?

Reflecteer eens op hoe jouw voorkeuren zijn gevormd door eerdere ervaringen, adviezen van anderen, culturele invloeden, of zelfs door wat beschikbaar was in de winkel of je koelkast.

Zelfs bij zoiets simpels als het kiezen van een ontbijt, zie je hoe externe factoren je keuze beïnvloeden. Dit voorbeeld toont aan dat onze beslissingen vaak minder ‘vrij‘ zijn dan we denken. Ze zijn het resultaat van een complex web van invloeden, waar we ons vaak niet eens bewust van zijn. Dit begint al direct bij je geboorte. Alles wat je denkt, de voorkeuren, afkeer, angst etc. komt voort uit externe zaken. Door dit te erkennen kun je veel verlichting in het lijden vinden.

Maak kennis met non-dualiteit

Nu we hebben gezien hoe externe factoren onze keuzes beïnvloeden, zul je de theorie van non-dualiteit een stuk beter begrijpen. Non-dualiteit (ook wel non dualisme genoemd) is een complexe theorie die vaak geassocieerd wordt met spirituele tradities zoals het Boeddhisme. Het vindt echter ook parallellen in de quantumfysica – pure wetenschap dus. In beide velden wordt het idee verkend dat de ogenschijnlijke scheidingen in ons universum – tussen ‘ik‘ en ‘de ander’, ‘hier‘ en ‘daar‘ – op een dieper niveau illusoir kunnen zijn.

Non-dualiteit betekent simpelweg dat alles in de wereld één is. Er is geen echte scheiding tussen jou en alles om je heen; alles is met elkaar verbonden.

Een mooi voorbeeld om dit te illustreren is de metafoor van de zee en de golven. Stel je de oceaan voor als een eindeloos veld van mogelijkheden, waaruit golven oprijzen en weer neerdalen. Elke golf is uniek, maar geen enkele golf staat los van de zee. De witte schuimkop op de top van elke golf kunnen we zien als ons ‘ego’, het deel dat zich onderscheiden voelt, uniek en afgescheiden van de rest. De witte schuimkoppen kijken naar elkaar, duwen elkaar weg, vechten om wie het hoogst komt, maar zien de golf – en daar onder de zee – onder de schuimkop niet. In essentie is elke golf – met schuimkop en al – niets anders dan de zee zelf.

Deze metafoor helpt ons te begrijpen dat, hoewel we ons vaak zien als afgescheiden individuen (de golven met onze unieke ‘schuimkoppen’), we in werkelijkheid onlosmakelijk verbonden zijn met het grotere geheel (de zee) en dat alles ons maakt zoals we zijn, zonder dat we daar invloed op hebben. In de context van non-dualiteit betekent dit dat de scheidingen die we ervaren tussen onszelf en de wereld om ons heen, net als de autonomie die we menen te hebben, meer illusie zijn dan realiteit.

Zoals in de quantumfysica, waar deeltjes op mysterieuze wijze verbonden lijken en acties op het ene deeltje invloed kunnen hebben op een ander, ver weg gelegen deeltje, suggereert non-dualiteit dat alles in het universum op een dieper niveau verbonden is. Dit begrip leidt tot het besef dat alles in het leven verloopt zoals het moet verlopen, buiten onze directe controle. Het erkennen van deze diepere verbondenheid kan een gevoel van vrijheid en vrede brengen, omdat het de last van de illusie van volledige controle wegneemt.

Mooie theorie, maar hoe kan ik hierdoor beter accepteren en loslaten?

Stel je voor dat een collega tijdens een vergadering een idee van jou neersabelt. Je eerste reactie is misschien om dit te zien als een opzettelijke actie om je te benadelen. Je zit er over in en je vindt het lastig om deze actie te accepteren en los te laten. Maar laten we eens dieper kijken naar wat er achter zo’n actie kan zitten, vanuit een non-duaal perspectief.

Waarom zou je collega dit doen? Misschien heeft hij zelf ooit een negatieve ervaring gehad bij het presenteren van een idee en voelt hij zich nu onbewust bedreigd door nieuwe ideeën. Of misschien heeft hij stress thuis of problemen waar jij niets vanaf weet, die hem prikkelbaar en kritisch maken op het werk.

Als we vanuit non-dualiteit kijken, zien we dat de actie van je collega niet volledig geïsoleerd staat. Zijn gedrag wordt beïnvloed door een combinatie van persoonlijke geschiedenis, emoties, omgevingsfactoren en zelfs onbewuste patronen. Het is niet alleen ‘hij tegen jou’, maar een complex samenspel van veel factoren die zijn reactie beïnvloeden en waardoor het gaat zoals het gaat.

Door dit inzicht begin je te beseffen dat wat wij zien als ‘opzettelijke acties’ vaak diepere wortels hebben. Het gedrag van je collega is niet alleen het resultaat van zijn eigen keuzes, maar ook van vele onzichtbare invloeden. Dit begrip kan helpen om een stap terug te doen van het directe oordeel en te kijken naar een bredere context, waardoor er ruimte komt voor meer begrip en minder conflict.

Dus eigenlijk kan ik nu van alles doen en dan zeggen dat ik er toch niets aan kon doen?

Je zou kunnen denken dat je door deze theorie je nu lekker kunt gaan misdragen, want je kunt er immers toch niets aan doen. Maar dat is niet waar. Zodra je je realiseert dat je er wel wat aan kunt doen, vervalt deze theorie namelijk al. Maar het feit dat je je er van bewust bent, komt voort uit externe omstandigheden.

Dit verandert allemaal niets aan de situatie waardoor je vast zat in het verleden. Het kan slechte daden ook niet goed maken, maar het kan je wel helpen om ze beter te accepteren en los te laten. Alles gaat zoals het gaat en we hebben daar een stuk minder invloed op dan dat we zelf graag willen denken. Het verzet tegen een situatie, veroorzaakt het echte lijden. Daar kan acceptatie dus helpen.

Iets accepteren, is wat anders dan passiviteit en alles over je heen laten komen. Het gaat erom dat je er naar kunt kijken vanuit een plaats van vrede en acceptatie, in plaats van uit weerstand en frustratie. Hierdoor verdwijnt het beknellende lijden dat je er van ervaart.

Vond je dit een interessant artikel? Lees dan ook eens onze andere artikelen. Je leven zal hierdoor een stuk lichter worden.